Sommige keuzes maak je niet op één dag. Ze ontstaan uit een opeenstapeling van signalen, vragen die maandenlang in je hoofd blijven hangen zonder dat je de tijd neemt om ze serieus te nemen. Totdat er iets gebeurt waardoor je er niet meer omheen kunt. Voor mij begon het met boeken.

De koude douche van DRM

Op een dag kreeg ik een mail van Amazon: vanaf 26 februari kun je je gekochte boeken niet meer downloaden. Boeken die ik zelf had gekocht, niet geleend. En toch werd me verteld dat ze alleen nog beschikbaar zouden zijn via hun platform.

Dat was het moment waarop ik ontdekte wat veel mensen nog niet weten: als je een e-book op Amazon koopt, koop je niet het boek zelf. Je koopt een gebruikslicentie. Je mag het niet kopiëren, niet uitlenen, en zelfs niet garanderen dat het hetzelfde blijft. Amazon kan het verwijderen, aanpassen of censureren — en jij kunt daar niets aan doen.

Die ontdekking sloeg in als een bom. Ze namen me geen object af, maar het recht op cultureel eigendom. Die boeken waren een deel van mij. Ze vertelden het verhaal van mijn groei, van mijn innerlijke reis. En nu besefte ik: ze waren nooit écht van mij geweest.

Muziek en de illusie van bezit

Toen kwam de volgende gedachte: als dit met boeken gebeurt, wat dan met muziek?

Als muzikant werd ik opeens bang bij het idee dat ik mijn volledige muziekbeleving had uitbesteed aan een platform als Spotify. Wat als ze morgen de prijs verdubbelen? Of bepaalde albums verwijderen? Wat zou ik dan nog bezitten?

Ik zag mezelf plots als een passieve consument. Iemand die zijn muzikale smaak had overgeleverd aan een algoritme. Geen ontdekking meer, geen aandacht, geen liefde. Alleen fragmenten, eindeloze afspeellijsten, achtergrondgeluid.

Spotify had me afgeleerd om naar een volledig album te luisteren. Ik was het vermogen verloren om me te laten meenemen door een muzikale reis. Net zoals ik eerder met informatie was vastgelopen en een informatiedieet nodig had (zie: “Wat je weet is het resultaat van wat je besluit te negeren”), wist ik ook hier: het moet anders.

Qobuz: een alternatief dat nodig is

Dat alternatief vond ik in Qobuz. Voor velen een onbekende naam, voor mij een bewuste keuze.

Qobuz biedt muziek aan in CD-kwaliteit en hi-res (tot 24-bit, 192 kHz). Maar het allerbelangrijkste: je kunt DRM-vrije albums kopen. Wat je koopt, is echt van jou. Je mag het bewaren, kopiëren, archiveren. Niemand kan eraan komen. Een vrijheid die ik vergeten was.

Maar Qobuz is meer dan een streamingdienst. Het is een cultureel ecosysteem voor muziekliefhebbers:

•Artikelen en recensies van journalisten, musici en experts.

•Themaplaylists samengesteld door mensen, niet door algoritmes.

•Digitale boekjes, historische context, uitleg per album.

•Rubrieken zoals “Essentiële discografieën”, genre-inzichten, nieuwe releases.

Gisteren luisterde ik bijvoorbeeld naar een playlist met nummers die de Beatles afzonderlijk uitbrachten na hun split op 10 april 1970. Elk nummer werd toegelicht. Het voelde als een muzikale reis, niet als vulling van stilte.

Vertragen om meer te horen

Ik stofte mijn Beyerdynamic DT990 Pro af — dezelfde koptelefoon die ik vroeger gebruikte voor mixen en masteren. Ik herbeluisterde albums die ik dacht te kennen. En ik was verbluft. Het leek alsof ik ze voor het eerst hoorde.

Waarom had ik genoegen genomen met minder?

Waarom had ik diepte ingeruild voor gemak?

Sindsdien heb ik mijn gewoontes veranderd. Ik kies één album en luister dat een paar dagen in hoge rotatie. Thuis met mijn open koptelefoon, onderweg met mijn Momentum 4. En als een album me raakt, koop ik het. Via mijn jaarabonnement krijg ik er korting op — een extra stimulans om mijn eigen collectie op te bouwen. Muziek die ik bezit, muziek die ik heb gekozen.

Terug naar het cureren van je eigen cultuur

Ik wil geen willekeurige consument meer zijn. Ik wil een bewuste curator zijn.

Luisteren, niet zappen. Leren, niet alleen horen. Voeding, geen afleiding.

En het mooiste is: deze overstap naar Qobuz is niet zomaar een abonnementswijziging. Het is een volgende stap in mijn bewustwordingsproces. De logische voortzetting van wat ik begonnen ben met mijn informatiedieet, mijn tweede brein, meditatie en journaling.

Een manier om opnieuw te kiezen.

Vandaag weet ik dat geen eigenaar zijn van cultuur gevaarlijk is. Dat niet kiezen wat mijn aandacht krijgt een vorm van zelfverloochening is. En dat er een ander, beter, menselijker alternatief is.

Ik heb mijn keuze gemaakt. En jij?

⸻

Wil je verder lezen?

Deze overstap is maar een fragment van een bredere zoektocht. Een zoektocht naar autonomie, cultuur en innerlijke vrijheid. Misschien zijn deze artikelen ook iets voor jou:

•Wat je weet is het resultaat van wat je besluit te negeren

Over informatiedieet, rust in je hoofd en de kracht van bewust kiezen.

•De kunst van echt luisteren

Waarom deep listening je relatie met muziek én met jezelf kan veranderen.

•Hoe ik mijn tweede brein bouw in Obsidian

Een levend, persoonlijk systeem om te leren, denken en groeien.