Design Thinking in het onderwijs
Wat is Design Thinking en hoe wordt dat toegepast in het onderwijs? In dit artikel geven we antwoord op deze twee vragen.
Wat is Design Thinking
Design Thinking is ontleend aan ontwerp-professionals (architecten, kunstenaars, ingenieurs, etc.) en staat voor ontwerpgericht denken.
Het is een gestructureerde aanpak om nieuwe ideeën te genereren en ontwikkelen, waar het denken in handelen wordt omgezet. Deze aanpak geeft de leerlingen een duidelijk overzicht van de opdracht en maakt vaak het leren zichtbaar: elke stap lost een stuk van het “probleem” (opdracht) op.
De 5 stappen van Design Thinking
De Design Thinking cyclus bestaat uit 5 stappen die iteratief doorgelopen (zouden) kunnen worden. Deze stappen zijn complementaire en logisch opgebouwd:
- Ontdekken. In de eerste stap verdiept de leerling zich in het thema of onderwerp. Om dat goed te doen, zou de leerling:
- Het probleem herformuleren zodat het specifieker en goed ingekaderd is.
- Delen wat hij al weet.
- Definieren wat hij nog niet weet (en wel nodig is).
- Onderzoek voorbereiden.
- Interpreteren. In de tweede stap geeft de leerling betekenis aan de verzamelde informatie. Om dit op een effectieve manier te doen, zou de leerling:
- De verzamelde informatie in clusters organiseren.
- Koppelingen tussen clusters opzoeken en markeren.
- Ideeën ontwikkelen. Op basis van de conclusie of resultaten van stap 2, gaat de leerling ideeën ontwikkelen. Om productief te zijn, moet deze fase goed ingekaderd zijn. De leerling zou:
- Brainstormen zonder beperkingen (geen oordeel, out of the box denken aanmoedigen).
- Ideeën in clusters verzamelen.
- Een idee (of cluster) kiezen, uitbreiden en verfijnen.
- Experimenteren. Op basis van de vorige punten, maakt de leerling een prototype van een product (kan van alles zijn: diagram, tekst, mock up, model, etc.) dat het probleem oplost en verzamelt feedback.
- Testen. Voldoet het product aan de vereiste eisen? Zo nee, waarom? Wat kan/moet anders? De leerling reflecteert op de resultaten en stelt zijn product bij indien nodig.
Bron: https://www.ideo.com/post/design-thinking-for-educators
Deze cyclus is iteratief. Dat wil zeggen dat het meerdere malen binnen en sessie kan worden doorgelopen. Als de leerling bij stap 5 is, heeft hij nieuwe informatie om opnieuw stap 1 te ondernemen, deze keer met een geüpdatet uitgangspunt.
Effecten van Design Thinking in het onderwijs
Design Thinking en Formatief Handelen
Design Thinking integreet gemakkelijk met Formatief Handelen (lees dit artikel om te weten wat Formatief Handelen is). Beide methodes hebben 5 stappen. Bij Formatief Handelen hebben we:
- Vragen stellen
- Nadenken
- Interpreteren
- Uitvoeren
- Reflecteren
Door middel van vragen stellen, verzamelt de leerling informatie op zijn huidige situatie. Deze fase lijkt precies op de eerste fase van Design Thinking, waar de leerling informatie over een “probleem” verzamelt.
De stappen die daarna komen, zijn gebaseerd op dezelfde principes en geven dezelfde resultaten: door middel van nadenken, geeft de leerling betekenis aan de verzamelde informatie om vervolgens ideeën te ontwikkelen (uitvoeren). De leerling geeft zelf (of krijgt van medeleerlingen of docenten) feedback en stelt eventueel de producten bij op basis daarvan (reflecteren).
Wat interessant is, is dat de twee systemen uitwisselbaar zijn. De leerling – en de docent – kan een methode toepassen in één bepaalde fase van de andere. Om een voorbeeld te geven: Formatief Handelen kan worden ingezet om stap 1 (ontdekken) van Design Thinking uit te werken.
Andersom: Design Thinking kan worden ingezet bij stap 4 van Formatief Handelen (uitvoeren).
Design Thinking en Betekenisvol Leren
Nieuwe kennis wordt in de langetermijngeheugen opgeslagen in de vorm van schema’s. Informatie wordt dus in clusters verzamelt en de verbinding tussen de verschillende clusters is duidelijk en sterk. Nieuwe kennis kan goed worden opgeslagen, wanneer het juiste schema teruggeroepen en uitgebreid wordt. Dit gebeurt automatisch bij Design Thinking:
De eerste stap is onderzoeken. De leerling inkadert wat het “probleem” is en deelt vervolgens alles wat hij wel en niet weet over dat onderwerp. Voorkennis (schema) is geactiveerd, de nieuwe informatie kan nu goed worden opgeslagen.
Design Thinking en motivatie
Design Thinking biedt een duidelijke structuur aan. De leerling kan het proces opdelen in kleine stapjes met een duidelijk doel en volgorde. Zodra hij een onderdeel heeft afgemaakt, ervaart hij succes. De leerling voelt zich competent en autonoom; intrinsieke motivatie is ingeschakeld.
Net als bij Formatief Handelen, de docent moet proactief werken door het hele proces.
Conclusie
Design Thinking is een zeer handig hulpmiddel, dat in het onderwijs kan worden gebruikt. De 5 stappen geven de leerlingen een duidelijke structuur om (complexe) problemen aan te pakken. Het proces is duidelijker en makkelijker te beheersen. De leerling voelt zich competent en autonoom en dus intrinsiek gemotiveerd.
Wat is jouw ervaring met Design Thinking? Waar gebruik je dat? Ik ben benieuwd naar jouw verhaal!
