Journaling maakt al jaren deel uit van mijn ochtendroutine. Ik begon ermee in 2018, simpelweg door op te schrijven wat ik die dag had meegemaakt. Dat was alles: schrijven.

Lees ook: Journaling voor beginners

Schrijven is denken op papier. Wie met de hand schrijft, moet kiezen. In een wereld die ons overspoelt met prikkels wordt journaling een oefening in weglaten: het onderscheid leren zien tussen geluid en ruis (Wat je Weet is het Resultaat van wat je Kiest te Negeren).
Wanneer ik mijn oude notitieboeken herlees, vind ik details terug die anders verloren zouden zijn gegaan. En juist in die details herken ik de contouren van mezelf.

Naast Raymond Carver is Ernest Hemingway een van mijn favoriete moderne schrijvers. Ik ben verslaafd aan hun bijna brutale minimalisme. Woorden worden met zorg gekozen. Ze verklaren niet — ze roepen op. Zoals een geur, een geluid, een plotseling beeld dat blijft hangen.

Die manier om de menselijke ziel te zeven heeft me geleerd om een naam te geven aan wat ik voel. Van daaruit ontstonden de vijf inzichten die ik ontleen aan Hemingway’s werkwijze — voor wie journaling wil gebruiken als oefening in bewustzijn:

1. Creëer een vaste routine

“When I am working on a book or a story, I write every morning as soon after first light as possible. There is no one to disturb you, and it is cool or cold, and you come to your work and you warm as you write.”
Ernest Hemingway

Hemingway hield zijn hele leven vast aan deze routine. Journaling werkt pas echt als het een gewoonte wordt. Elke dag op hetzelfde moment schrijven verandert het van “iets wat ik doe als het lukt” in een vanzelfsprekend onderdeel van de dag.

Zoals William Faulkner zei:

Ik schrijf alleen als ik geïnspireerd ben. Gelukkig komt de inspiratie elke ochtend om negen uur.

2. Begin met een “ware” zin

In het begin is het soms lastig om de stroom te vinden. Ook ik voelde me vroeger gefrustreerd na een schrijfsessie: het voelde alsof ik niets echts had geschreven. Na verloop van tijd begreep ik waarom: ik had tegen mezelf gelogen. Ik schreef wat ik dacht te moeten schrijven, niet wat werkelijk in me leefde.

Hemingway’s advies: begin met een ware zin. Vraag jezelf af: “Wat denk ik echt? Wat houdt me bezig? Wat verlang ik? Hoe voel ik me, eerlijk gezegd?” En laat dan het hart de hand leiden. In het begin is dat ongemakkelijk, maar met oefening wordt waarheid vanzelfsprekend.

3. Schrijf zonder oordeel

Zodra de ware zin op papier staat, komt het erop aan om te schrijven zonder te oordelen. Een groot schrijver — zei Hemingway — kan observeren zonder te veroordelen. Alleen dan dringt hij door tot een andere werkelijkheid.

Wanneer we ons eigen schrijven beoordelen, persen we het in de grenzen van onze bewustzijn en gevoeligheid. Journaling dient om te observeren, niet om te corrigeren.

Wie naar binnen kijkt, ontmoet gedachten die pijn doen of angst aanjagen. Gewoonlijk vermijden we ze. Maar schrijven maakt ze zichtbaar.
En wat vorm krijgt, verliest zijn macht.

4. Beschrijf je demonen

Schrijven zonder oordeel brengt naar boven wat we liever verbergen — zelfs voor onszelf: patronen, wonden, angsten die ons gevangen houden. Soms doen ze ons geloven dat we verkeerd zijn.

Seneca schreef aan Lucilius:

“De dingen die ons angst aanjagen zijn talrijker dan de dingen die ons werkelijk pijn doen.”

Achter elk ongemak schuilt een demon. Hem een naam geven is hem ontwapenen. Pas dan beseffen we dat wij degene zijn die de leiding heeft.

5. Stop wanneer je weet wat je wilt schrijven

Hemingway stopte met schrijven zodra hij wist wat hij de volgende dag zou schrijven. Dat creëert een onzichtbare brug naar de volgende sessie. Wanneer je stopt, werkt je onderbewustzijn door. Het onbewuste blijft bezig met het onafgemaakte idee en vult het aan met details die gefocust denken nooit had kunnen zien. Dat is geen romantiek — het is neurowetenschap: het Default Mode Network aan het werk.

Conclusie

Journaling is geen ritueel van zelfanalyse. Het is een oefening in waarheid, aandacht en vrijheid. Schrijven betekent leren jezelf te zien — en te leven met iets meer eerlijkheid tegenover wie je bent.

“Zoek de waarheid, en je zult uiteindelijk troost vinden;
zoek troost, en je zult geen van beide vinden —
alleen zoete illusies aan het begin, en wanhoop aan het einde.”_
C.S. Lewis

Lees ook: Van Journaling tot een Tweede Brein: Schrijven om Beter te Denken