De afgelopen jaren heb ik veel ervaring opgedaan met drummen en autisme. Al vanaf de eerste les zag ik een andere aanpak, vaak meer methodisch en analytisch. Ik ben ervan overtuigd dat een goede leraar voor elke leerling de juiste weg moet vinden. Eigenlijk is dat precies wat ik zo leuk vind aan mijn werk bij MoreDrums. Elke drummer die voor mij zit is een universum met zijn eigen geschiedenis en levenservaring. Ik hou van het zoeken naar de juiste weg voor elk van hen.

Psychiater en hoogleraar Wouter Staal ziet autisme als de ‘verzamelnaam voor gedragskenmerken die wijzen op een kwetsbaarheid op de volgende gebieden: sociale interactie, communicatie, flexibiliteit in denken en handelen en het filteren en integreren van informatie’.

In de collectieve verbeelding wordt autisme gezien als een ziekte of een stoornis. Uit onderzoek blijkt dat 70% van de mensen met autisme een normale of hogere intelligentie heeft. Het is een andere manier van informatie verwerken, vaak in combinatie met een zintuiglijke onder- of overgevoeligheid, aandacht voor details, analytisch denken en technisch inzicht.

Deze omschrijving sluit perfect aan bij mijn ervaring tijdens drumlessen. Daarom besloot ik meer te leren over dit fascinerende onderwerp.

Vasilios Sliaras is een drummer en muziektherapeut die in Amsterdam werkt. We hebben elkaar een paar jaar geleden leren kennen tijdens onze studie aan het ArtEZ conservatorium in Enschede.

Ik had een paar vragen over drummen met autisme en hij was absoluut de perfecte persoon om ze te beantwoorden.

Hier is het interview:

Drummen en autisme – Muziektherapeut aan het woord:

Wie ben je en wat is je expertise?

Ik ben Vasilios Sliaras, muziektherapeut, freelance muzikant en drumdocent/coach.

Op 8-jarige leeftijd trad ik toe tot het filharmonisch orkest van mijn stad (in Griekenland), waar ik de marching snaredrum leerde spelen. Sindsdien ben ik actief in verschillende bands en projecten (rock, funk, jazz, blues, hiphop, traditioneel, theater, parades, enz.).

Ik ben een alumni van de afdeling muziektherapie (BA) van het ArtEZ Conservatorium in Enschede, waar ik me heb gespecialiseerd in een psychiatrische forensische omgeving met specifiek mensen met een verstandelijke beperking.

Momenteel werk ik als muziektherapeut met kinderen, tieners en jongvolwassenen (0-23), die ondersteuning of psychiatrische behandeling nodig hebben.

Gebruik je drums in je muziektherapie-sessies? Zo ja, hoe?

Over het algemeen wordt de slagwerkfamilie veel gebruikt bij muziektherapie-sessies. Nog een reden voor mij om dat te doen, als drummer! Drums in het algemeen kunnen worden gebruikt in muziektherapie-sessies als een hulpmiddel om emoties te reguleren, fysiek en psychologisch te revalideren of gedrag aan te passen. Deze kunnen worden bereikt door muzikale ervaringen zoals improviseren, componeren en optreden. Het bedenken van drumspelletjes voor onze kleine makkers wordt sterk aanbevolen.

Het is geen drumles, maar een oefening waarbij de drum (percussie, drumstel) wordt gebruikt om de doelen van het individu te bereiken.

Wat moet een drumdocent weten over autisme?

Autisme spectrum stoornis (ASS) is een neurologische ontwikkelingsstoornis die een breed scala aan complexe ontwikkelingsstoornissen omvat. Het kan zich bij elke persoon anders manifesteren, omdat zowel de symptomen van autisme als het intelligentieniveau de ernst van de stoornis varieert van zeer laag tot zeer hoog. Moeilijkheden met sociale interactie, begrip van verbale en non-verbale communicatie en repetitief gedrag zijn enkele van de kenmerken van een autistische persoon. De persoon kan enkele van die kenmerken in verschillende mate vertonen.

Nach, we moeten ervan uitgaan dat een drumleraar hoogstwaarschijnlijk te maken krijgt met personen met een hoogfunctionerende autistische spectrumstoornis (HFASD) [letterlijk vertaald]. Sociale communicatie en interactie bevinden zich op een hoog ontwikkelingsniveau.

Drumdocenten moeten onthouden dat het in het begin beter is om je te concentreren op plezier maken op het drumstel dan vanaf de eerste dag drumtechniek aan te leren en hoe je op de juiste manier op de drum slaat. Autisme kan van iemand een perfectionist maken, en [het niet goed doen] kan leiden tot resultaten die we niet willen, zoals het verliezen van interesse in het leren van het instrument of “stimming” (herhaling van fysieke bewegingen of ander repetitief gedrag). Mensen met HFASS kunnen ook moeite hebben met het begrijpen van non-verbale signalen en lichaamsgebaren, iets waar wij als muzikanten, artiesten en docenten veel gebruik van maken. Het is daarom essentieel dat drumdocenten aandacht besteden aan hun non-verbale communicatie en gebaren wanneer ze lesgeven aan een leerling met autisme.

Welke effecten kan drummen hebben op mensen met autisme?

De effecten kunnen variëren, van overprikkeling tot hyperfocus en ter plekke aanpassen aan nieuwe muzikale informatie. Nogmaals, dit hangt af van het individu en mogelijk hoe je het instrument introduceert bij een persoon met ASS.

Overmatige stimulatie kan leiden tot ‘stimming’ [herhalende of ongebruikelijke bewegingen of geluiden] en een overweldigende situatie tijdens een drumles willen we vermijden.

We willen dat een persoon met ASS in deze tijden stimming op een positieve manier kan gebruiken om emoties te beheersen en om te gaan met overweldigende situaties. De persoon met ASS kan zich gekalmeerd voelen door hard op de drums te slaan of met de handen op de drumvellen te spelen, en dit kan voor iedereen anders zijn.

Een persoon met autisme kan ook beschikken over wat ik de ‘superkracht’ van hyperfocussen noem. Gericht zijn op één taak voor een lange periode totdat deze is geperfectioneerd. Dit is uiteindelijk toch wat wij drummers doen?

Moeten drumlessen een specifieke structuur hebben om effectiever te zijn?

Het hebben van structuur is onmiskenbaar cruciaal, maar met de juiste aanpassingen op basis van de behoeften van de student.

Wanneer de les wordt ontworpen en/of aangepast op basis van de leerling, resulteert dit in betrokkenheid en is de kans op het begrijpen en onthouden van informatie groter. Zo houden we de motivatie van de studenten vast, en motivatie is de sleutel tot consistentie. Vanuit mijn oogpunt is consistentie een van de pijlers die een drumles effectief maakt.

Conclusie

Leren is een nooit eindigend proces. Aan de ene kant, hoe meer je leert over een specifiek onderwerp, hoe meer je beseft dat je altijd dieper kunt gaan. Aan de andere kant, als je je concentreert op het leerproces, realiseer je je dat er veel verschillende manieren zijn om dezelfde informatie te verkrijgen en te verwerken. Ik vind dit buitengewoon fascinerend.

Het interview met Vasilios heeft me nieuwe inzichten gegeven over drummen en autisme. De functionaliteit en effectiviteit van mijn aanpak heeft hier zeker profijt van gehad.

Heb je ervaring op dit gebied of denk je dat we wat informatie hebben gemist? Laat het me weten in de reacties hieronder of via de mail!