Laten we eens kijken of ik het goed raad:
Je bent thuis. Het is vrijdag en het is een lange week geweest. Je besluit een pizza te bestellen. Je kiest een film om na het eten te kijken terwijl je ontspant met wat muziek.
Hier komt de pizza, jouw favoriet. Je neemt plaats aan tafel, waar een ijskoud biertje op je wacht. Je geniet van alles in de traagheid van de avond naarmate deze vordert. Je voelt je verwend in de warmte van je huis.
De bank kijkt je uitnodigend aan als je dichterbij komt. Hij lijkt je de afstandsbediening te overhandigen. Je gaat zitten.
Pling
Een melding verlicht het telefoonscherm op de salontafel voor je. Je klikt op de melding terwijl je op de bank neerploft.
Boom.
Je vrienden zijn op dat feestje waar ze het een paar weken geleden over hadden. Ze zijn er allemaal. Vrijwel het enige dat ontbreekt, ben jij.
Je legt de afstandsbediening neer en pak de telefoon met beide handen op. Nu wil je door alle stories scrollen die je ziet. “Kijk daar, zij is er ook! En deze keer gingen ze naar de plek die ik zo leuk vind.”
De hartslag neemt toe. Je volgt alle tags en hashtags die worden gebruikt. Je kijkt om je heen en voelt je totaal niet op je plaats. Alles om je heen lijkt stom en nutteloos. Je voelt je nerveus.
Je gooit je telefoon op de bank en probeert de door jou gekozen film te kijken. Na een paar minuten besluit je ermee te stoppen. Je kunt het niet volgen en je vindt het niet zo leuk als je dacht. Je wilt iets doen, maar je weet niet wat.
Je pakt je telefoon weer en gaat terug naar social media om te kijken of er nieuwe stories zijn. Je vindt er een paar. Weer dat gevoel van ontoereikendheid.
Je overweegt even een van uw vrienden te bellen en te vertellen dat u hen wilt bereiken. Je denkt erover na en besluit het los te laten. Je zwaait meerdere keren op deze schommel voordat je hem achterlaat.
De nacht is nu aangebroken, je hebt niets gedaan wat je jezelf hebt beloofd en je gaat naar bed, bang dat je buitengesloten wordt. Je vrienden hebben zoveel plezier zonder jou. Misschien ben je niet zo belangrijk als je dacht. Misschien is jouw gezelschap niet nodig. Je leven is saai. Je voelt je ontoereikend. Niet op zijn plaats. Alleen.
Je hebt net een aanval van FOMO gehad.
Wat is FOMO
De afkorting FOMO staat voor Fear Of Missing Out en werd voor het eerst gebruikt door Patrick McGinnis in een artikel voor de Harvard Business Review, waar hij vertelt over de ongelooflijke hoeveelheid afspraken die hij en zijn klasgenoten hebben gemaakt uit angst iets belangrijks te missen.
Deze stoornis, die volledig binnen de angstgerelateerde stoornissen valt, berust op twee elementen: de behoefte om deel uit te maken van een groep en het ongereguleerde gebruik van sociale netwerken.
De mens is een sociaal dier, dat hebben we al vaak gehoord. We moeten ons onderdeel voelen van een groep. Dankzij sociale netwerken is onze wereld kleiner geworden.
Het nadeel is dat onze referentiegroep veel groter is geworden.
Het voortdurend in contact zijn met alles en iedereen leidt er langzaam maar zeker toe dat je het contact met de werkelijkheid verliest, waardoor de illusie ontstaat dat je te veel keuzes hebt vergeleken met de werkelijke vrije tijd. Kiezen wat je gaat doen wordt moeilijk. Uitzoeken hoe je een paar vrije uren kunt gebruiken, wordt stressvol.
Dokter Donata Pratesi, psychiater bij het Stemmingsstoornissen Centrum legt uit:
“Als er veel keuzes zijn, kan dit leiden tot de perceptie dat de ervaringen van andere mensen beter en interessanter zijn. Het individu verliest het realiteitsbesef en vertrouwt op de interpretatie van berichten op sociale netwerken.”
We zijn voortdurend ontevreden. Ter compensatie hebben we de neiging om nog meer gebruik te maken van sociale netwerken. De vicieuze cirkel is begonnen en houdt zichzelf perfect in stand.
Maar wat gebeurt er precies in onze hersenen als we de drang niet kunnen weerstaan om de telefoon te pakken en de gebruikelijke apps te openen?
FOMO en dopamine
Dopamine is een neurotransmitter die door de hersenen wordt afgegeven en verantwoordelijk is voor onder andere de sensaties van plezier en beloning die we in bepaalde omstandigheden ervaren (lees dit artikel voor meer informatie).
Wanneer we dit soort ervaringen hebben, nemen de hersenen kennis van alle factoren die deze ervaringen mogelijk hebben gemaakt, zodat ze deze opnieuw kunnen creëren wanneer dat nodig is.
Omdat er een probleem is: dopamine is verslavend.
Sociale netwerken zijn bij uitstek de dispensers van dopamine-shots. De algoritmen en sommige instellingen van de bekendste apps spelen juist in op verslaving.
Steek je hand op als je na het plaatsen van een foto, een video of een verhaal de app niet na een paar minuten opent om te kijken hoeveel likes er al zijn (kom op, doe niet zo cool, jij hebt het ook gedaan) . Nou ja, sommige apps zijn zo ingesteld dat notificaties van de eerste likes worden uitgesteld, zodat je vaker terugkomt in de hoop dat je ondertussen in het rabbit hole van het algoritme valt.
Deze dopamine-shots worden de manier waarop je naar je leven kijkt. Je identificeert de geldigheid van wat je doet met het aantal interacties dat dit ontvangt. Tegelijkertijd is het een manier om de activiteiten van de groep in de gaten te houden.
Volgens dr. Pratesi is het juist de poging om je onderdeel te voelen van de groep die leidt tot een overmatig gebruik van sociale media.
Als je denkt: “Nou, het zou genoeg zijn om het gebruik van sociale media terug te dringen”, moet ik je teleurstellen.
Het terugtrekken van dopamine remt de prefrontale cortex, het deel van de hersenen dat gewoonlijk onze impulsen reguleert. Dit is de reden waarom het wegleggen van je telefoon en het verwijderen van de app of het account je een gevoel van verlies kunnen geven.
Het is allemaal veel complexer dan je dacht, toch?
Aandoeningen gerelateerd aan FOMO
FOMO-gerelateerde aandoeningen kunnen ernstig en invaliderend zijn. Ze mogen niet worden onderschat. Onder de meest terugkerende vinden we:
– Smartphone-verslaving
– Obsessief meldingen controleren, zelfs als die er niet zijn
– Staten van angst
– Depressieve toestanden
– Moeite met concentreren
– Uitstelgedrag
– Tachycardie
– Gevoel van onveiligheid
– Lagere perceptie van de kwaliteit van leven
Langdurige blootstelling aan deze symptomen kan ze structureel maken en daardoor moeilijker te behandelen.
Op dit punt vraag je je misschien af: “Oké, wat kan ik doen?“
Laten we het samen bekijken.
Hoe kun je FOMO bestrijden
Ik heb goed nieuws en slecht nieuws. Laten we beginnen met het goede: het is mogelijk om FOMO te genezen. Het slechte: je hebt veel wilskracht nodig.
Dit kan een probleem zijn als u een hoog FOMO-niveau heeft. Zoals ik al eerder zei, blokkeert het terugtrekken van dopamine de activiteit van de prefrontale cortex, het deel van de hersenen dat ons in staat stelt beslissingen te nemen.
Het advies is in dit geval altijd om een deskundige te raadplegen.
Kieran Setiya, hoogleraar filosofie aan het Massachusetts Institute of Technology, stelt een perspectief voor dat even interessant als logisch is: van nature zijn de mogelijkheden die voor ons beschikbaar zijn oneindig. Net als bij schaken genereert elke keuze die we maken miljoenen mogelijke scenario’s. Zelfs als we onsterfelijk waren, zouden we ze nog steeds niet allemaal kunnen ervaren.
Ik heb echter een aantal praktische adviezen om FOMO tegen te gaan en te overwinnen. Het belangrijkste punt is om weer in contact te komen met de realiteit en met jezelf. Om dit te doen:
– Houd een dagboek bij. Journaling is een activiteit met duizend hulpmiddelen, u zult er veel profijt van hebben. Als je gewend raakt aan het reflecteren op en verwoorden van jouw stemmingen en gevoelens, kun je deze onder controle houden (lees dit artikel voor meer informatie). Begin ook met het opschrijven van de dingen die je daadwerkelijk hebt. Tot hoeveel dingen je de mogelijkheid en het voorrecht hebt om te doen.
Naast het bijhouden van een dagboek, besloot ik te bloggen over mijn ervaringen als nieuwe vader. Dat heb ik voorlopig alleen in het Italiaans gedaan. Ik maakte er een punt van om elke dag te schrijven over één ding – en slechts één ding – dat ons overkwam. Na 30 dagen is mijn manier van kijken naar het leven compleet veranderd.
– Mediteer. Denk niet aan boeddhistische goeroes of ingewikkelde rituelen. Je kunt comfortabel op de bank oefenen met adembewustzijn en bodyscan. Ik oefen het graag onmiddellijk na het ontwaken en vóór het bijhouden van een dagboek. Het helpt mij om in contact te komen met de tastbare werkelijkheid.
– Ga naar buiten. Ik ben gepassioneerd door triatlon geraakt. Omdat ik drie disciplines moest trainen, was ik 3 tot 4 keer per week van huis. Duursporten hebben veel gemeen met meditatie. In beide gevallen kun je een contact met jezelf bereiken dat in het dagelijks leven onmogelijk is. Zeer nuttig voor het terugwinnen van je lichaam.
– Gebruik browserversie-apps. Installeer geen sociale media-apps. Als je dit al hebt gedaan, verwijder je deze. De apps zijn geoptimaliseerd voor UX (user experience), ontworpen om je zoveel mogelijk online te houden. Door ze vanuit de browser te gebruiken, word je minder gestimuleerd tot mindless scrolling.
– Stel een timer in voor het gebruik van de telefoon. De iPhone vergemakkelijkt dit soort oplossingen. Ik stel bijvoorbeeld een blokkering in voor alle apps tussen 21.00 uur en 07.00 uur. Gedurende die tijd heb ik alleen toegang tot de basisfuncties van de telefoon.
Op dezelfde manier kun je een limiet instellen voor het gebruik van bepaalde apps, zelfs in de browserversie.
– Lees (of luister naar) boeken. Ik maakte een afspraak met mezelf: ik installeerde de Kobo-app (en Kindle, de Amazon tegenhanger). Telkens wanneer ik de ongemotiveerde drang voel om op sociale media te gaan, open ik de app en lees totdat ik het kan weerstaan. De tijd die ik in het rabbit hole van Instagram of Facebook zou verspillen, heb ik gebruikt om een boek te lezen. Een gamechanger.
We moeten leren jaloers te zijn op de impulsen die we in onze hersenen laten binnenkomen.
JOMO in plaats van FOMO
Als je deze activiteiten in jouw dagelijkse routine opneemt, betekent dit dat u jouw perceptie van de werkelijkheid herstelt.
De telefoon zal niet langer het middelpunt van je sociale leven zijn, maar een eenvoudig hulpmiddel dat je kunt gebruiken wanneer je maar wilt. Het zal niet meer interessant zijn. Je leven is nu vol van schoonheid, van deugd zoals de wijzen zouden zeggen. Er is geen ruimte meer voor vluchtige dingen.
Er is geen andere plek waar je liever zou willen zijn. Je zou niets anders willen doen dan wat je doet (of niet doet). Je wilt geen ander gezelschap dan je hebt.
GEFELICITEERD!
Je hebt zojuist JOMO, Joy Of Missing Out, meegemaakt.